In de regio Wuhan in China startte in december 2019 de uitbraak van een nieuw coronavirus, dat zich steeds verder over de wereld verspreid en inmiddels Nederland heeft bereikt. Ook in relatie tot werk en de rol van arbodiensten en bedrijfsartsen komen steeds meer vragen op bij werkgevers en werknemers. In deze set vragen en antwoorden gaan we hierop in. Deze informatie is grotendeels gebaseerd op informatie van het RIVM. Op de website van het RIVM en van de Rijksoverheid is steeds de meest actuele en volledige informatie terug te vinden.
In Nederland gelden vanaf zondag 15 maart 2020 nieuwe maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus:
- Iedereen in Nederland: blijf thuis bij klachten neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts. Mijd sociaal contact. Bel pas met huisarts als klachten verergeren.
- Bijeenkomsten met meer dan 100 personen worden in heel Nederland afgelast. Dat geldt ook voor publieke locaties zoals musea, concertzalen, theaters, sportclubs en sportwedstrijden.
- Mensen in heel Nederland wordt opgeroepen zoveel mogelijk thuis te werken of de werktijden te spreiden.
- Voor kwetsbare personen geldt: (ouderen en personen met verminderde weerstand) vermijd grote gezelschappen en openbaar vervoer. In het algemeen wordt mensen dringend verzocht om bezoek aan kwetsbare personen te beperken.
- Scholen en kinderdagverblijven gaan dicht vanaf maandag 16 maart tot en met maandag 6 april. Het gaat hierbij om scholen in het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en mbo.
- Voor kinderen van ouders in bijvoorbeeld de zorg, politie, openbaar vervoer en brandweer is er wel opvang in de school en het kinderdagverblijf, zodat hun ouders kunnen blijven werken. Deze opvang is zonder extra kosten. Klik hier voor een lijst van cruciale beroepsgroepen.
- Docenten gaan onderwijs op afstand organiseren voor kinderen die thuis zitten, met prioriteit voor eindexamenleerlingen in het voortgezet onderwijs en het mbo.
- Alle eet- en drinkgelegenheden gaan dicht vanaf zondag 15 maart 18.00 uur tot en met maandag 6 april.
- Sport- en fitnessclubs, sauna’s, sexclubs en coffeeshops sluiten vanaf zondag 15 maart 18.00 uur tot en met maandag 6 april.
- Iedereen in Nederland wordt gevraagd om waar mogelijk 1,5 meter afstand van elkaar te bewaren. Ook bijvoorbeeld bij het boodschappen doen.
Alle eerder genomen maatregelen worden verlengd tot en met maandag 6 april.
Q&A coronavirus, versie 16 maart 2020
Preventie
Wat kan ik doen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen?
De belangrijkste maatregelen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen, zijn vrij eenvoudige hygiënemaatregelen.
Wat kan ik als werkgever doen?
Als werkgever moet u zorgen voor een veilige werkplek.
➔ Communiceer bovengenoemde hygiënemaatregelen naar uw medewerkers.
➔ Let er ook op dat mensen zich hieraan houden en elkaar daarop aanspreken.
➔ Zorg voor voldoende handzeep, desinfecterende gel en tissues op de werkplek.
➔ Maak regelmatig schoon (onder meer deurklinken, lichtknoppen, trapleuningen, toetsenborden en computermuizen).
➔ Voer ‘groeten zonder aanraking’ in. Er worden geen handen geschud. Hierdoor wordt het risico op overdracht via de handen aanzienlijk verminderd. Maak dit beleid dan ook duidelijk kenbaar voor werknemers, klanten en bezoekers.
Heeft het zin om een mondkapje te dragen ter bescherming tegen het virus?
In Nederland worden alleen mondkapjes geadviseerd voor medisch personeel. Mensen die werken met (mogelijk) besmette mensen gebruiken professionele mondkapjes. Deze mondkapjes helpen alleen, als je ze op de juiste manier gebruikt; ze moeten heel goed sluiten over neus en mond, en je moet ze regelmatig wisselen. De simpele (papieren) mondkapjes die veel mensen in bijvoorbeeld China gebruiken, beschermen de drager niet tegen het virus. Verkeerd gebruik van de mondkapjes geeft schijnzekerheid.
Ik wil een evenement bezoeken/organiseren. Moet ik voorzorgsmaatregelen nemen?
Alle evenementen en bijeenkomsten met meer dan 100 mensen worden afgelast. Dit geldt ook voor publieke locaties zoals musea, concertzalen, theaters, sportclubs en sportwedstrjiden. Voor kleinere evenementen is om de standaardmaatregelen op te volgen die gelden voor alle virussen die griep en verkoudheid kunnen geven:
- Was je handen regelmatig met zeep en water of gebruik desinfecterende handgel op basis van alcohol.
- Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog.
- Gebruik papieren zakdoekjes of tissues.
- Geen handen schudden.
Het virus en werk
Wat is de rol van de bedrijfsarts?
De bedrijfsarts speelt geen rol bij de diagnosestelling van het coronavirus. Dit is de rol van de huisarts, in samenspraak met de GGD. De eerste stap is telefonisch contact opnemen met de huisarts.
De bedrijfsarts heeft vooral een adviserende rol. Hij kan adviseren over (bedrijfsspecifieke) preventieve maatregelen om besmetting te voorkomen en passende maatregelen mocht een van de werknemers besmet geraken. Een en ander vanzelfsprekend in afstemming met de landelijke richtlijnen hieromtrent vanuit de overheid.
Moeten mensen die terugkeren uit een besmet gebied tijdelijk van hun werk worden geweerd?
Als zij geen gezondheidsklachten hebben, kunnen zij gewoon aan het werk. Om preventieve redenen kunt u overwegen om iemand de eerste twee weken na terugkeer thuis te laten werken.
Voor iedereen in Nederland geldt: blijf thuis bij klachten neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts. Mijd sociaal contact. Neem telefonisch contact op met de huisarts als klachten verergeren (koorts in combinatie met luchtwegklachten zoals hoesten).
Wat te doen wanneer één van uw medewerkers vermoedt dat hij met het coronavirus is besmet?
Laat hem naar huis gaan en telefonisch contact zoeken met de huisarts. Wacht eerst het oordeel van de huisarts en GGD af voordat u verdere maatregelen neemt. Wij adviseren om ook de bedrijfsarts hierover te informeren.
Moeten al mijn medewerkers thuiswerken?
Nee, alleen mensen die klachten hebben als neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts: blijf thuis. Zij worden om hun sociale contacten te beperken en thuis te werken. Werkgever en werknemer maken afspraken over het thuiswerken.
In welke gevallen moet het loon worden doorbetaald als werknemers in verband met het virus niet op het werk kunnen of willen verschijnen?
Als de werknemer ziek is, of het nu hier is of in het buitenland, gelden de normale regels bij ziekte. De werknemer moet zich ziekmelden en zich aan de procedures houden die bij zijn werkgever gelden. De werkgever zal in principe gehouden zijn het loon tot een bepaald percentage door te betalen. Dat de ziekte het gevolg is van het coronavirus maakt dit niet anders.
Hoe houd ik mijn organisatie draaiende?
Het is belangrijk te voorkomen dat essentiële werkzaamheden stil komen te liggen als gevolg van de ziekte. Stel daarom tijdig een noodplan op. Breng in kaart wat de vitale onderdelen van uw bedrijf zijn, welk werk echt door moet gaan en welke mensen hierbij betrokken zijn. Zorg daarbij voor voldoende vervanging. Kijk ook naar werkzaamheden die naar voren geschoven kunnen worden en de mogelijkheden voor thuiswerk Tref daarnaast voldoende hygiënische maatregelen.
Feiten over het virus
Wat zijn de symptomen van het nieuwe coronavirus?
De belangrijkste symptomen zijn koorts (boven de 38 graden) met daarbij luchtwegklachten zoals hoesten, kortademigheid en longontsteking.
Hoe besmettelijk is het virus?
De ziekte is van mens op mens overdraagbaar. Door hoesten en niezen komt het virus uit neus, keel of longen naar buiten. Via kleine druppeltjes komt het virus in de lucht. Deze druppeltjes blijven niet in de lucht zweven maar dalen snel neer. Op dit moment wordt ervan uitgegaan dat één ziek persoon gemiddeld twee andere personen kan besmetten. Hoe zieker iemand is, hoe meer hij het virus verspreidt.
Kan het nieuwe coronavirus zich via geld en pakketpost verspreiden?
De kans dat mensen besmet raken via geld is erg klein. Pakketjes uit China en andere besmette gebieden zijn enkele dagen onderweg. Als er al nieuw coronavirus op zou zitten, overleeft het virus dat niet. Het is dus gewoon veilig om pakketjes uit China te bestellen. Omdat het nieuwe coronavirus via vieze handen overgedragen kan worden, is regelmatig handen wassen een goede maatregel om verspreiding te voorkomen.
Hoe snel kun je genezen na een besmetting?
Dit is afhankelijk van de ernst van de klachten. Mensen met milde klachten genezen sneller (na een paar dagen). Mensen die in het ziekenhuis zijn opgenomen, hebben over het algemeen meer tijd nodig om herstellen (soms weken).